پایانی بر یک تور تئاتری غیررقابتی که پتانسیل‌ها را نشان داد

به گزارش روابط عمومی سی و هفتمین جشنواره‌ی بین‌المللی تئاتر فجر، اتابک نادری، مدیر فجر استانی سی و هفتمین جشنواره‌ی بین‌المللی تئاتر فجر با اشاره به این رویداد که از 16 تا 26 دی در هفت استان ایران برگزار شد آن را یک تور تئاتری غیررقابتی خواند که علاوه بر نشان دادن پتانسیل تئاتر استان‌ها، منجر به برقراری تعاملاتی فرااستانی و حتی بین‌المللی می‌شود.

نادری در این مورد گفت: فجر استانی سی و هفتمین جشنواره ی بین‌المللی تئاتر فجر، هفتمین یا هشتمین دوره‌ی برگزاری خود را پشت سر گذاشت. این که با اطمینان نمی‌گویم به این دلیل است که گمان می‌کنم یک دوره برگزار نشد. ما تقریبا از بیست و نهمین جشنواره‌ی بین‌المللی تئاتر فجر به فکر برگزاری بخشی از جشنواره فجر در استان‌ها افتادیم و این روند خود به خود، تبدیل به یک حرکتِ به نظر من تکامل‌یافته شد که ممکن است چندان با شکل رایج جشنواره‌ها هم‌خوان نباشد و آن‌چه در دلش می‌گذرد بیشتر به توری تئاتری شباهت پیدا کرد. این رویداد اگرچه عاملی برای تقویت جشنواره تئاتر فجر بود اما اتفاقات دیگری را هم رقم زد. این جشنواره یک رویداد تئاترمحور غیررقابتی است و غیررقابتی بودنش موجب برجسته شدن نکاتی می‌شود که شاید در جشنواره‌های رقابتی کمتر مورد توجه قرار بگیرد. در جشنواره فجر استانی، هنرمندان کارهای یکدیگر را می‌بینند و در مورد آن صحبت می‌کنند و این اتفاق در فضایی خارج از رقابت و اصطلاحا سالم‌تر رخ می‌دهد و مخاطب پروری را هم مدنظر دارد.

او با اشاره به مواهب برگزاری جشنواره‌ی فجر استانی افزود: این اتفاق موجب شد در طول سال‌های گذشته، برخی از استان‌های ما دارای سایت فروش بلیت شوند. تاکید ما بر این است که ولو بلیت‌مان هزار تومان باشد اما فروش بلیت داشته باشیم. در صورتی که جشنواره‌های استانی ما سابقا این گونه نبوده است. پس جشنواره‌ی فجر استانی توانست منجر به الگوسازی شود. معرفی کردن برخی کارهایی که در تهران تولید می‌شود و می‌تواند در استان‌ها تاثیرگذار باشد از دیگر اهداف جشنواره‌ی فجر استانی است و به عنوان مثال در جشنواره‌ی استانی سی و هفتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر می‌توان به دو مورد آن اشاره کرد؛ یکی تئاتر فیزیکالی که یاسر خاسب اجرا کرد و دیگری میکروتئاتری که مرجان پورغلامحسن روی صحنه برد و ما از این فرصت‌ها برای انکشاف، توسعه و بسط دادن تئاتر در استان‌ها استفاده کردیم. اختتامیه‌های جشنواره فجر استانی در هر استان نیز نه به قصد دادن جایزه که مهمانی‌ای برای تشکر از یکدیگر و تشکر از پیشکسوتان و مدیرانی بود که برای تئاتر زحمت کشیده بودند.

 نادری در مورد انتخاب هفت استان به عنوان میزبان جشنواره‌ی فجر استانی سی و هفتمین جشنواره‌ی بین‌المللی تئاتر فجر نیز گفت: ما در سال‌های گذشته روی پنج یا شش استان به عنوان میزبان حساب باز می‌کردیم و امسال همان‌طور که می‌دانید هفت استان درخواست میزبانی دادند. روال کار به این صورت است که در تیر و مرداد به استان‌ها درخواست می‌دهیم و از آن‌ها می پرسیم که آیا آماده این میزبانی هستند یا خیر و زمانی که آن‌ها درخواست‌مان را اجابت می‌کنند با توجه به شرایط و مسیرها به انتخاب استان‌های میزبان می‌پردازیم. جشنواره‌ی فجر استانی سی و هفتمین جشنواره‌ی بین‌المللی تئاتر فجر از 16 تا 26 دی در هفت استان برگزار شد و ما در مجموع به اعزام 19 گروه نمایشی پرداختیم. البته این عدد به غیر از گروه‌های صحنه‌ای و خیابانی بود که خود استان‌ها در قالب یک ویترین از برگزیدگان جشنواره‌های مختلف‌شان یا کارهای موفقی که در طول سال عنوان پرمخاطب‌ترین نمایش را کسب کرده است سر و سامان دادند و به عنوان مثال در آن ویترین شاهد اجرای نمایش برگزیده کودک یا عروسکی بودیم که پتانسیل تئاتر استان را نشان می‌داد. از آن 19 گروه نمایشی، 13 گروه از شهرهای اراک، میناب،ایرانشهر، بندر ترکمن، کرمان، آبادان، اردبیل، اندیمشک، کرج، مشهد، همدان و کرمانشاه بود و پنج گروه نمایشی از تهران. یک گروه هم از جمهوری آذربایجان مهمان ما بود که در فجر استانی اردبیل شرکت کرد و  متن زنده‌یاد مجید واحدی‌زاده را با نام «یک سبد تنهایی» روی صحنه برد که در جمهوری آذربایجان جزو آثار رپرتوار تئاترِ تماشاگران جوان باکو است و ما برای یادکردی از مجید واحدی‌زاده آن‌ها را به اردبیل دعوت کردیم و آن‌ها هم حضوری دوستانه داشتند.

او در مورد مجموع سفرهایی که در قالب این تور تئاتری غیررقابتی برگزار شد توضیح داد: مجموع این گروه‌ها 31 جا‌به‌جایی انجام دادند و اگر رفت و برگشت‌شان را در نظر بگیریم نزدیک به 58 سفر کاری انجام شد و حدودا 173 نفر در این تور تئاتری جابه‌جا شدند. در ضمن هر استانی به فراخور امکانات و توان خود میزبان بخش‌هایی جنبی نیز بود. از جمله ورک‌شاپ‌هایی که خودشان ترتیب دادند و نمایشگاه کتابی که با کمک انتشارات نمایش، انجمن نمایش ایران و انجمن‌های نمایش استان‌ها برگزار شد و طبق آن‌چه من از دبیران فجر استانی شنیدم استقبال از این کتاب‌ها که با تخفیفی ویژه به فروش می‌رسید نیز بسیار خوب بود. نمایشگاه‌ عکس نیز در دو بخش برگزار شد. در بخشی، عکس‌های برگزیده سی و ششمین جشنواره‌ی بین‌المللی تئاتر فجر را ارسال کردیم و بعضی از استان‌ها آن‌ها را چاپ کردند و در معرض دید گذاشتند و بعضی از استان‌ها هم از عکس آثار خودشان استفاده کردند. برگزاری نمایشگاه عکس از سه دوره قبل، در استان‌ها جدی شد و عکاسان و علاقه‌مندان به سراغ وادی عکس تئاتر رفتند و به این بخش بها دادند. نمایشگاه «چهل سالگی انقلاب» نیز دو شکل داشت، یک سری عکس آثار که در طول این چهل سال اجرا شده بود و یک سری عکس چهره‌های تاثیرگذار در تئاتر هر استان در بعد از انقلاب و در مجموع شور و حال خوبی که پیش‌بینی می‌کردیم، محقق شد.

نادری تصریح کرد: این شور و حال، حاصل شکسته شدن تابوی سفر از یک استان به استانی دیگر بود که در ابتدا دشوار به نظر می‌رسید اما با شکسته شدنش، حالا بسیاری از گروه‌ها در تهران و استان‌ها راغب به انجام این کار هستند و طبیعتا بابت آن از حمایت‌های انجمن هنرهای نمایشی ایران و شهرام کرمی، مدیرکل محترم هنرهای نمایشی و نادر برهانی‌مرند، دبیر محترم جشنواره سپاسگزارم که از شکل‌گیری این رویداد حمایت کردند و حتی طی صحبت‌هایی که با آقای برهانی‌مرند داشتیم به این فکر کردیم که سال بعد ساز و کار این رویداد را از لحاظ زمانی، پیش از این‌ها شکل دهیم.

مدیر فجر استانی سی و هفتمین جشنواره‌ی بین‌المللی تئاتر فجر گفت: جشنواره‌ی فجر استانی اهداف و محاسن متعددی دارد و از جمله این که موجب می‌شود پرونده یک تئاتر با اجرا در یک جشنواره یا اجرا در یک شهر بسته نشود و در چرخه‌ای اقتصادی و چرخه‌ای از تعاملات هنری قرار بگیرد. ایجاد یک موج و درگیر کردن شهردارها، فرماندارها و استاندارها در این رویداد که به علت فرااستانی بودن از اهمیت بالایی برای مدیران برخوردار است نیز از جمله این محاسن است.

او در پایان تاکید کرد: امیدواریم بتوانیم در دوره‌های بعد امکان مراوده استان‌ها را با کشورهای هم مرز خودشان نیز فراهم کنیم و به عنوان مثال کرمانشاه میزبان اجراهایی از کردستان عراق باشد و آذربایجان غربی از ترکیه. بخشی از رخ دادن همه آن‌چه مورد اشاره قرار گرفت به مسئولین و مدیران بستگی داشت و بخشی از آن به همدلی گروه‌های نمایشی. به عقیده من 50 درصد اتفاقات خوب را خود بچه‌های تئاتر رقم زدنند که همدل بودند و آمدند و انگیزه‌ی اصلی‌شان مخاطب بود، مخاطبی که در جغرافیایی خارج از جغرافیای تولید اثر باشد تا ببینیم مواجه با اثر در آن جا به چه صورت خواهد بود. می‌خواهم از از این فرصت استفاده و از تک تک همکارانم در گروه‌های نمایشی و از کارگردانان محترم تشکر کنم که این حرکت را شکل دادند و در آخر از هفت دبیر فجر استانی که صادقانه زحمت کشیدند و میزبانان و برنامه‌ریزان خوبی بودند برای این اتفاق تئاتری بودند.