مهدی صالحیار نویسنده و کارگردان نمایش خیابانی «مام»:
مخاطبین امروزی نمایش‌های هویتی و فرهنگی را می‌پسندند
مهدی صالحیار نویسنده و کارگردان نمایش خیابانی «مام» با اشاره به با اشاره به انواع جنگ‌های روانی و فرهنگی که در دنیای امروزی وجود دارد گفت نمایش‌هایی با موضوعات دفاع از خاک، دفاع از میهن و دفاع از هویت و فرهنگ هر کشور جزو نمایش‌های جذاب و مخاطب پسند است.
به گزارش روابط عمومی جشنواره، نمایش خیابانی «مام» به نویسندگی و کارگردانی مهدی صالحیار، روز پنجشنبه (۶ بهمن) اولین اجرای خود را در جشنواره فجر داشت.
صالحیار در خصوص قصه و درون مایه نمایشنامه «مام» گفت: «این نمایش از یک قصه بومی و محلی بسیار قدیمی برداشته شده است که آن داستانی مربوط به اتحاد مردم در منطقه آذربایجان است زمانی که دشمنان می‌خواهند خاک و مزارع آن‌ها غصب کنند این نمایش به صورت فرم اجرا می‌شود و یک کار موزیکال و شادی است که مخاطب پسند خواهد بود.»
او دلیل اینکه به سراغ این نوع نمایشنامه رفته است را این گونه گفت: «در این گروه نمایش پتانسیل‌های باارزش فیزیکال حضور دارند، بنده نیز برای چندمین بار است که این گونه نمایش ها را اجرا می‌کنم و تا پیش از این کار ۷ تا ۸ نمایش به این نحو دارم و به دنبال موضوعاتی هستم که بتواند با این زبان، ژانر، سبک و سیاق اجرا کنم، از طرف دیگر موضوعات که دغدغه مردم در دفاع از خاک، میهن، هویت و فرهنگ هر کشور است با توجه به فضاهایی که در کل دنیا از نظر جنگ‌های روانی، فرهنگی و جنگ نرم به وجود آمده است از موضوعات جذاب و مخاطب پسند خواهد بود.»
صالحیار در خصوص تفاوت متن نمایشنامه صحنه‌ای و خیابانی با اشاره به اینکه تاکنون برای نمایش‌های خیابانی زیادی نمایش نامه نوشته است گفت: «متن تئاتر از نظر شکل، شمایل و خاستگاه شبیه نمایشنامه صحنه‌ای است اما چند تفاوت دارد، نمایش خیابانی خیلی گزیده گو بوده و سریعا بر سر اصل مطلب می‌رود و مقدار تایم زیادی مثل نمایش صحنه‌ای ندارد و نمایش در خیابان سریعا به سراغ اصل داستان می‌رود در عین حالی که خلاصه‌گویی لازم است یک جذابیتی نسبت به نمایش صحنه‌ای داشته باشد تا یک مخاطب گذرا را سریعا جذب خود کند و قابل درک و ساده برای عموم مردم باشد.»
او افزود: «در اجرای نمایش خیابانی نمی‌توانیم نمایشی برای افراد حرفه‌ای تئاتر در نظر بگیریم، قطعا یک سری مخاطب عمومی داریم که باید همین که با او ارتباط برقرار کردید سریع مطالب ما را درک نموده و به اصل موضوع نمایش پی‌ببرند.»
صالحیار در خصوص محل‌های مختلف اجرا در تئاتر خیابانی ادامه داد: «ما در تولید نمایش نامه چیز را در نظر می‌گیریم که در فضای باز قابلیت اجرا داشته باشد اما کارگردان با توجه به موقعیت اجرا نمایش خو می‌تواند دخل و تغییراتی در متن انجام دهد ولی اگر از قبل محل اجرا برای نویسنده مشخص باشد او می‌تواند متن خود را بر اساس موقعیت اجرا تولید کند و یا کارگردان بر اساس شرایط اجرایی آن را تغییر دهد تا متناسب با فضا قابلیت اجرا داشته باشد.»
این نویسنده در خصوص تفاوت اجرای نمایش خیابانی در فضاها مختلف شهری افزود: «در اجرا در فضاهای باز جذب مخاطب خیلی راحتر از اجراهای صحنه‌ای است و نمایش شدیدا مخاطب خود را جذب می‌کند. ولی در نمایش صحنه‌ای این مخاطب است که به سمت تئاتر می‌رود.»
صالحیار با بیان اینکه سختی کار برای بازیگر خیابانی بیشتر است گفت: «بازیگری که در صحنه است از یکسری امکانات بهره می‌برد ولی در خیابان و اجراهای باز امکاناتی وجود ندارد و کار بازیگر را سخت‌تر می‌کند و او باید از یکسری توانایی‌های بالایی در بیان، حس، گفتار و تمرکز برخوردار باشد.»
او ادامه داد: «بنابراین ما در تئاترهای میدانی و فضای باز طبیعتا با مشکلاتی از جمله اتفاقی که در پیرامون می‌افتد سر و کار داریم که باید هنگام اجرا بازیگر و کارگردان بر اساس مسائل موجود تمهیداتی برای مدیریت کار در فضای باز داشته باشند.»
صالحیار گفت: «متأسفانه یکی از مشکلاتی که سال‌های سال است وجود دارد این است که بسته‌های حمایتی در شهرستان‌ها خیلی کم اتفاق می‌افتد و چون تئاتر خیابانی فروش بلیط ندارد و متکی به اسپانسر خصوصی یا حمایت‌های دولتی است وقتی اسپانسر خصوصی و حمایت دولتی اتفاق نمی‌افتد طبیعتا اجراها یا انجام نمی‌شود و یا با تعداد کم خواهد بود.»
او گفت: «همچنین برای اجراهای خیابانی مردم را عادت به دیدن تئاتر خیابانی نداده‌ایم چون تئاترهایی که در خیابان اجرا می‌شود نیاز دارد که مخاطب او به تئاتر عادت کرده باشد و آن شرایط و چارچوب تماشا را بلد باشد. وقتی اجرای عموم اتفاق نیفتاده و مردم عادت نکرده باشند در اجراها مشکل‌های فراوانی به وجود می‌آید و گاها ارتباط با تماشاگر اتفاق نمی‌افتد و تئاترها به آن کیفیتی که باید برسند نمی‌رسند.»
کارگردان نمایش خیابانی «مام» که سابقه زیادی در کارهای هنری و تئاتر دارد گفت: «یکی دیگر از تفاوت‌های اجرا در شهرستان‌ها و تهران بحث‌های مجوزی اجراها است، وقتی کاری می‌خواهد در فضای باز اجرا شود به دلیل اینکه شرایط آن را کارشناسانی که در ادارات ارشاد باید اجازه بدهند به آن واقف نیستند و یا قانونشان تعریف نشده است و با نامه‌نگاری‌هایی که با اماکن انجام می‌شود در نهایت برای مجوز در فضای باز می‌گویند این امکان وجود ندارد. این شرایط در شهرستان‌ها سبب شده است کیفیت اجراها و تعدد در اجراها را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد و تقریبا ۹۰ درصد شهرستان‌ها این مشکلات را دارند.»
نویسنده و کارگردان حاضر در جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر ادامه داد: «در تهران و محوطه‌های فرهنگی آن که عادت به اجراهای خیابانی دارند برای تماشاگران آن فضاهای اجرای خیابانی عجیب نیست لذا کیفیت کار و تعددا آثار در تهران بهتر و بیشتر خواهد بود.»
صالحیار گفت: «سالیان سال است که خواهش و تمنا داریم که یک دستورالعملی، قانون و شرایطی در ادارات وجود داشته باشد تا فعالیت‌های میدانی و فضای باز و تئاترهای این حوزه بیشتر مورد حمایت قرار بگیرد و بودجه‌های فرهنگی تعریف شده در ادارات و شهرداری‌ها به شکل صحیح تقسیم شوند، بودجه‌ها عموما به آنشکل و شمایلی که باید به دست هنرمندان نمی‌رسد و گاها گروه‌های حرفه‌ای‌تر و تخصصی‌تر که این کار را انجام می‌دهند زیاد از این بودجه‌ها نصیبشان نمی‌شود.»
نمایش خیابانی «مام» روز ششم و نهم (پنجشنبه ساعت ۱۴.۳۰) و شنبه (۸ بهمن ماه، ساعت ۱۴) در پهنه رودکی مقابل تالار وحدت اجرا خواهد شد.