گفت‌وگو با دبیر بخش فراگیر چهلودومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر
فاطمه فخری: هدف بخش فراگیر، رسیدن همزمان توان‌یاب و مخاطب به نگاهی نو از توانمندی است
فاطمه فخری، رئیس گروه هنر سازمان بهزیستی کشور، دبیر بخش فراگیر چهلودومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، برنامه این بخش را تسهیل‌کننده سیر رسیدن افراد معلول از ناتوانی به توانمندی معرفی می‌کند و هدف نهایی این بخش را رسیدن همزمان فرد توان‌یاب و مخاطب به نگاهی نو از توانمندی فرد معلول می‌داند.
به گزارش ایران تئاتر به نقل از ایرنا، در چهلودومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر بخش فراگیر با 20 اثر از سراسر کشور حضور داشت که روز دوشنبه نهم بهمن با حضور وزیر فرهنگ، معاون امور هنری وزیر فرهنگ و مدیرکل هنرهای نمایشی و هنرمندان و علاقه‌مندان در آیینی پرشکوه برگزیدگان خود را معرفی کرد.
با فاطمه فخری، رئیس گروه هنر سازمان بهزیستی کشور، دبیر این بخش از جشنواره، درباره اهداف و برنامه‌های این بخش به گفت‌وگو پرداختیم.
فخری در پاسخ به پرسش ما درباره اهداف و برنامه‌های بخش فراگیر جشنواره گفت: «در فراگیر سازی تئاتر، ما در پی آن هستیم که فرصت‌های برابر را برای افراد دارای معلولیت در جامعه هنری ایجاد کنیم. این کار از راه ایجاد تسهیلات لازم، ابزار، منابع و هر آنچه به فرد معلول کمک می‌کند تا توانمندی‌هایش را به نمایش بگذارد و به خلق اثر هنری برسد، انجام می‌شود. درنتیجه این تعامل، فرد معلول با برخورداری از این کمک‌ها به تولید اثر نمایشی می‌رسد و می‌تواند با مخاطب خود به تعاملی رودررو برسد. در این راه، حتی افراد بدون معلولیت نیز در کنار افراد دارای معلولیت، برای رسیدن به نتیجه، همگام می‌شوند و در نهایت، باعث می‌شوند تا مخاطب، همزمان با هنرمند به یک جهان‌بینی مشترک برسد و در این جهان‌بینی، دیگر ناتوانی دیده نمی‌شود، بلکه توانمندی فرد معلول را می‌بیند.»
فخری افزود: «ما هرگز نمی‌گوییم که فرد معلول ناتوان است، بلکه دارای محدودیت‌هایی است که با دریافت کمک و تسهیلات، این محدودیت‌ها می‌توانند به توانمندی او منجر شوند و در واقع این رویداد نمایشی، سیری از ناتوانی به توانمندی است. در این راه، ما تسهیل‌گر رسیدن همزمان فرد معلول و مخاطب به نگاهی نو از توانمندی فرد معلول هستیم.»
او ادامه داد: «برای ارزیابی و انتخاب آثار راه‌یافته به جشنواره، دو توانایی در توان‌بخشی فردی و توان‌بخشی اجتماعی اثر، دارای اهمیت است. در توان‌بخشی فردی، داوران توانایی‌ها و مهارت‌های فرد معلول را در انجام کار هنری او مدنظر قرار می‌دهند و در بخش توان‌بخشی اجتماعی، تأثیرگذاری و ارزش‌های هنری در حد استانداردهای هنری اثر نمایشی، در نظر گرفته می‌شود.»
درباره نوع داوری آثار این بخش نیز، دبیر بخش فراگیر جشنواره با اشاره به اینکه در تولید آثار نمایشی بخش فراگیر، همه افراد بدون در نظر گرفتن نوع معلولیت با یکدیگر همکاری می‌کنند، افزود: «با توجه به رقابتی بودن این بخش، تنها در بخش بازیگری، بازیگران در گروه‌های معلولیتی خود با یکدیگر مقایسه می‌شوند و مورد ارزش‌گذاری و رقابت قرار می‌گیرند.»
فاطمه فخری با تأکید بر اینکه توان‌بخشی و توانمندسازی هنری معلولین در سراسر کشور یکی از برنامه‌های سازمان بهزیستی است، این موضوع را یادآور شد که سازمان بهزیستی حمایت خود از معلولین هنرمند را از بخش‌های منطقه‌ای جشنواره‌های تئاتر آغاز می‌کند و این حمایت تا جشنواره‌های سراسری و حتی پس‌ازآن با حمایت در اجراهای عمومی و تورهای نمایشی در کشور ادامه می‌یابد.
برخی از نمایش‌های بخش فراگیر که در این جشنواره حضور یافته‌اند، پیش‌ازاین، در اجراهای عمومی نیز روی صحنه رفته‌اند.
در جشنواره تئاتر فجر امسال 20 نمایش به بخش فراگیر راه یافته بودند که شامل 13 نمایش صحنه‌ای و 7 نمایش خیابانی می‌شدند.
چهلودومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر به ریاست کاظم نظری و دبیری مهدی حامدسقایان، از 27 دی تا 12 بهمن 1402 در تهران درحال برگزاری است.
