از طریق سبک تئاتر فروم تماشاگر بازیگر زندگی خود می‌شود

"تئاتر مردم به حاشیه رانده شده" شیوه‌ای است که توسط آگوستوبوال بنا نهاده شده است و روی فراتی ـ دستیار آگوستوبوال و مدیر تئاتر ستمدیدگان پاریس و مدرس فرانسوی ـ سردمدار این شیوه است.
وی در اولین روز این کارگاه آموزشی و در محیطی دوستانه به تشریح هنر تئاتر و سبک و شیوه آگوستوبوال در کار با بازیگر پرداخت.
در ساعات آغازین کارگاه آموزشی، هنرجویان با گردهم آمدن در صحنه تالار قشقایی به ارائه سوالات مختلف درخصوص تئاتر و تفاوت شیوه آگوستوبوال با دیگر شیوه‌های بازیگری پرداختند و روی فراتی به ارائه توضیحاتی که در این سبک بازیگری وجود دارد اشاره کرد. او خطاب به هنرجویان تئاتر گفت: «گاه با نزدیک شدن یک بازیگر به پرسوناژ این نیاز دیده می‌شود که شخصیت‌سازی در خود فرد به وجود آید، ولی در برخی مواقع باید خلق شخصیت در فرد دیگری شکل گیرد.»
وی در تشریح صحبت‌های خود افزود: «با توجه به تجربه‌ای که در این زمینه به دست آورده‌ام، در این شرایط پیدا کردن پرسوناژ در شخص دیگر سخت‌تر از به وجود آوردن پرسوناژ در خود بازیگر است. در شیوه آگوستوبوال آنچه که به مرحله خلق می‌رسد، پرسوناژی است که جزئی از زندگی مردم می‌شود.»
روی فراتی بیان کرد: «از طریق سبکی به نام تئاتر فروم، تماشاگر آن چنان با پرسوناژ درگیر می‌شود و آن را حس می‌کند که انگار بازیگر زندگی خود می‌شود. در واقع در این سبک کارگردان و بازیگر صحنه را برای تماشاگران به شیوه‌ای کلاسیک و قراردادی خلق می‌کنند و وقتی این نمایش در مقابل مخاطبان اجرا می‌شود، فردی به نام ژوکر که بیرون از نمایش است نظر تماشاگران را درباره صحنه‌های نمایش می‌پرسد و اگر حتی یک نفر با آن صحنه مخالفت داشته باشد، با اعلام عدم توافق خود به جای بازیگر قرار می‌گیرد و با بازی خود عکس‌العمل و دیدگاهش را نسبت به آن شرایط به نمایش می‌گذارد.»
وی سپس ادامه داد: «با جابجا شدن نقش بازیگر و تماشاگر افراد دیگری که روی صحنه هستند باید به صورت بداهه به کار خود ادامه دهند و با توجه به موقعیت به وجود آمده با حفظ شخصیت نمایشی‌شان به ایفای نقش بپردازند. البته باید در نظر داشت که شخصی که وارد صحنه شده و با صحنه گذشته مخالفت کرده خواهان تغییر در نمایش است و به دنبال آنچه که در فکر و ذهن خود دیده، عدم توافق با صحنه را اعلام کرده است.»
فراتی به هنرجویان گفت: «خلق پرسوناژ تئاتر فروم باید به صورت ریشه‌ای و عمیق انجام شود تا تماشاگر درست خلق شدن پرسوناژها را احساس کند.»
سپس یکی از حاضران در این کارگاه درخصوص نزدیک بودن این سبک با تئاتر خیابانی به نکاتی اشاره کرد و از فراتی توضیحاتی در این باره خواست که وی در پاسخ بیان کرد: «شاید برخی نکات مشترک در این‌ دو گونه اجرایی وجود داشته باشد، ولی در تئاتر خیابانی شاهد جابجایی بازیگران و تماشاگر در صحنه نیستیم؛ چرا که تئاتر فروم اتفاق بزرگی است که به راحتی شکل نمی‌گیرد.»
در ادامه یکی دیگر از هنرجویان به کتاب "تئاتر مردم ستمدیده" اشاره کرد که به معرفی سبک آگوستوبوال پرداخته و در ادامه از روی فراتی خواست توضیحاتی درباره تفاوت این سبک با شیوه آگوستوبوال ارائه کند که این مدرس در پاسخ گفت: «تفاوت این شیوه در به روز بودن موضوعات و طرح مشکلاتی است که امروزه در اروپا مطرح شده که از جمله آن می‌توان به زندان، مردم، حتی افرادی که دارای دو جنسیت هستند و یا خشونت علیه زنان اشاره کرد.»
وی نکته قابل توجه در این شیوه را به روز بودن این توضیحات دانست و افزود: «آنچه در زمان خلق اثر به شیوه تئاتر فروم اتفاق می‌افتد، سوالی است که در جامعه وجود دارد. در این شیوه نه تنها بازیگر در مقابل یک شکل و سوژه اجتماعی به نتیجه دست پیدا می‌کند، بلکه تماشاگر نیز با نگاه از بیرون به موضوع، این مسئله را مورد بررسی قرار می‌دهد.»
روی فراتی تشریح کرد: «باید با نگرش وسیع‌تری به خلق اثر پرداخته شود تا نتیجه مطلوب حاصل شود. در این سبک قانون و فرمول خاصی وجود ندارد تا یک گروه طبق آن به تمرین بپردازند و با یک شیوه مکرر نمایشی را دنبال کنند و پیش روند. زمانی که بوال به خلق این شیوه می‌پرداخت موضوعات زیادی برای آموختن وجود داشت. با توجه به همه این‌ها فکر می‌کنم در این شیوه هنوز نکات زیادی برای فراگیری وجود دارد که باید بیاموزیم؛ در واقع این شیوه کاملاً انسانی است و باعث نزدیک‌تر شدن فرد به خود می‌شود.»
وی با تأکید بر این که این شیوه تئاتر سعی دارد گامی در جهت بهتر شدن شرایط برای مردم بردارد، خاطرنشان کرد: «در خلق یک اثر به این شیوه، امروز است که قابل اهمیت است بنابراین نباید به فردا اندیشید.»
گفتنی است کارگاه آموزشی "کار با بازیگر از طریق متد آگوستوبوال" از 18 تا 21 بهمن‌ماه ساعت 9 تا 14 در تالار قشقایی مجموعه تئاترشهر برگزار می‌شود.