اجاره پلاتو تمرین، تنها راه کار باقی مانده!

اتاق های تو در تو و پرستون اداره برنامه های تئاتر در حال حاضر تنها سالن های تمرینی است که دبیرخانه جشنواره تئاتر فجرمی تواند در اختیار گروه های متقاضی بگذارد. اما بسیاری از گروه ها به خاطر کمبود زمان و نبود هماهنگی نمی توانند از امکانات اداره تئاتر استفاده کنند و چون دیگر سالن های تمرین مرکز هنرهای نمایشی نیز باید میزبان گروه های آزاد و غیر جشنواره باشد. چاره ای جز اجاره پلاتوهای شخصی برای بیشتر گروه های جشنواره فجر باقی نمی ماند. پلاتوهایی که برای هر یک ساعت، بین هزار تا دو هزار تومان اجاره بها دریافت می کنند و این کرایه در مجموع به مبلغ هنگفتی تبدیل می شود که گاه از عهده پرداخت گروه خارج است.
به گفته مریم معترف مدیر اداره برنامه های تئاتر، این اداره با شش سالن تمرین از هشت صبح تا 11 شب میزبان گروه های تئاتر است که بیشتر این گروه ها، گروه های جشنواره بیست و نهم تئاتر فجر هستند. اما به دلیل حجم انبوه تقاضاها و محدودیت های مختلف امکاناتی، این اداره نمی تواند در برنامه ریزی های خود برای هر گروه متقاضی بیشتر از سه ساعت زمان تمرین درنظر بگیرد.
از نظرعلی نرگس نژاد کارگردانی که امسال با نمایش «جیره بندی پرخروس برای مراسم سوگواری» در بخش چشم انداز جشنواره امسال تئاتر فجر شرکت کرده است، سه ساعت اصلاً زمان مطلوبی برای تمرین یک گروه تئاتر نیست، چون یک ساعت از این زمان صرف رفت و آمد، تعویض لباس و جمع شدن بازیگران دور هم می شود و دو ساعت باقی مانده اصلا نمی تواند برای تمرین نتیجه بخش باشد. بنابراین او مجبور شده است از امکانات اداره تئاتر صرف نظر کند و پلاتوی شخصی را در مرکز شهر اجاره کند تا گروهش در زمان مناسبی از روز بی دغدغه بتواند پنج ساعت تمرین متوالی داشته باشند.
یکی دیگر از کارگردانان بخش تجربه های نو نیز می گوید: اتاق های اداره تئاتر اصلاً مناسب تمرین برخی از گروه های پربازیگر نیست و حتی اگر گروه هم بتواند با شرایط زمانی این مجموعه کنار بیاید اما از نظر میزانسن دادن و انجام برخی از تمرینات با مشکل مواجه شود. 
او با اشاره به ستون های وسط اتاق های اداره تئاتر توضیح می دهد: «سالن تمرین باید از نظر عمق و طول و عرض کاملا استاندارد باشد و با سالنی که گروه در آن اجرا می کند، چندان فرقی نداشته باشد.»
از نگاه یکی دیگر از کارگردانان جشنواره تئاتر که در بخش مسابقه بین الملل حضوردارد، هر چند دبیرخانه جشنواره حداقل باید در برابر گروه های پذیرفته شده در بازبینی متعهدتر عمل کند و به آنان سالن مناسب تمرین یا هزینه اجاره سالن تمرین را پرداخت کند. اما در شرایط کنونی که جشنواره با مشکلات مالی مواجه است، نمی توان ازمسوولانش چندان انتظاری داشت.
او می گوید: «ما ابتدا بخش زیادی از تمریناتمان را منزل شخصی یکی از اعضای گروه انجام دادیم و پس از رسیدن به مرحله میزانسن دادن و اجرا، چاره ای جز اجاره مکانی در حوالی میدان هفت تیر نداشتیم؛ جایی که هم بتوانیم بیش از سه ساعت در روز در اختیار داشته باشم و هم رفت و آمد اعضای گروه به آن مکان راحت باشد.»
او که معتقد است، تمرین در اداره تئاتر برای گروه های جشنواره تئاتر فجر در عمل امر غیرممکن است، ادامه می دهد: «از سر و صدا و نامناسب بودن پلاتوهای تمرین که بگذریم، مشکل زمان است به جای آن که این اداره برنامه پلاتوهای خود را با زمان تمرین گروه ها هماهنگ کند، همه اعضای گروه ها باید زمانشان را با شرایط سخت این اداره هماهنگ و مطابق میل کارکنان آن رفتار کنند.»
مدیر اداره برنامه های تئاتر هر چند به گروه های متقاضی از نظر کمبود زمان تمرین در این اداره حق می دهد اما معتقد است، مشکل عمده به خود گروه هایی باز می گردد که نمی توانند زمان تمرین را با اعضای گروهشان هماهنگ کنند. معترف می گوید: «همه گروه های جشنواره متقاضی نوبت تمرین هشت تا 11 شب هستند و همه مدعی هستند که چون گروهشان حرفه ای است، اعضا نمی توانند صبح ها یا در زمان دیگری برای تمرین وقت بگذارند. برای ما هم مقدور نیست که به همه در این نوبت وقت تمرین بدهیم.»
او ادامه می دهد: «علاوه بر این که ما باید پذیرای گروه های جشنواره تئاتر فجر باشیم باید پذیرای گروه های دیگر جشنواره ها و متقاضیان معرفی شده مرکز هنرهای نمایشی هم باشیم. علاوه بر همه اینها بازبینی برخی از بخش های جشنواره نیز در این اداره انجام می شود و خانه نمایش هر روز اجرا دارد که در زمان اجرای نمایش این سالن نیز دو سالن تمرین طبقه بالا در نوبت پنج تا هشت شب تعطیل هستند.»
به گفته مدیر تولید یکی از نمایش های جشنواره تئاتر فجر در شرایط کنونی، بهترین راهکار برای رسیدن به اجرای ایده آل، اجاره پلاتوهای شخصی است. این روزها برخی از افراد در زیرزمین های مسکونی خود پلاتوهایی استاندارد و متناسب با شرایط اجرای یک گروه ساخته اند. 
به اعتقاد او، نه تنها دردسر نامه نگاری های اداری را ندارد بلکه گروه می تواند متناسب با زمان خود آن را اجاره کند و در آرامش به تمرینات خود بپردازد. این مدیر تولید تئاتر می گوید: «ما هر بار برای 10 جلسه پنج ساعته مجبور هستیم 500 هزار تومان اجاره را پیش تر پرداخت کنیم اما معتقدیم که می ارزد. چون نمایش ما بی شرط و شروط برای بخش چشم انداز جشنواره تئاتر فجر قبول شد و این تنها راهکار موفقیت برای گروه اجرایی در شرایط کنونی است.»