در حال بارگذاری ...
اعتراض در صحنه : دریچه ای بر تئاتر مدرن ترکیه

پنجمین نشست نقد حضوری جشنواره ی سی و پنجم به بررسی نمایشی از کشور ترکیه اختصاص یافت

فاطمه رستمی

پنجمین جلسه نقد حضوری نمایش های جشنواره تئاترفجر با حضور سعید اسدی دبیر جشنواره، امین عظیمی دبیرکارگروه نقد، کارگردان و عوامل اجرای «توماهی نیستی»، عباس غفاری منتقد ، صبح روز چهارشنبه 6بهمن در «عمارت رو به رو» برگزار شد که بخش هایی از صحبت های افراد حاضر در این نشست را در ادامه ی گزارش پیش رو می خوانید.

 

میهران توماسیان: امروز در ترکیه نویسندگان جوان به خوبی حمایت می شوند

بازیگر، طراح و کارگردان نمایش «تو ماهی نیستی»که رقصده حرفه ای هم هست، درباره تئاتر ترکیه گفت: «ما از یک کمپانی رقص آمده ایم و تحصیلاتمان هم در همین زمینه بوده است. در سال 1923 بعد از تغییر سیستم حکومتی ترکیه به جمهوری، ماهیت تحصیلات هم به سمت مضامین شرقی رفت. تا آن زمان تئاتر سنتی ترکیه در بین مردم چندان رایج نبود. در حال حاضر تئاتر دولتی، تئاتر شهر، تئاترخصوصی و تئاتر آلترناتیو داریم».

او گفت: «در تئاترهای شهری بیشتر شاهد اجرای نمایش های سنتی در ترکیه هستیم که متن های کلاسیک مثل رومئو و ژولیت و... را روی صحنه می برند. در تئاتر خصوصی وآلترناتیو بیشتر می توانید آثار جدید را ببینید مثلا نوشته هایی درباره انگلیس، ژاپن و... که تولیدات تازه هستند، مثلا سال2015 نوشته شده اند و مخاطبان زیادی هم دارد. امروز در ترکیه نویسندگان جوان به خوبی حمایت می شوند. اجراها ممکن است در یک گاراژ قدیمی، پارکینک، فضاهای غیر متعارف و... صورت بگیرد».

او افزود: «باله سنتی ترکیه دهه50 میلادی در این کشور شکل گرفت، اما پرفورم مفهومی1993 در ترکیه رواج یافت. استادان ما به آمریکا رفتند و رقص ها را آموختند و به ما ارائه کردند. گروه ما دوست دارد رقص های مدرن را به صورت امروزی در آورد و اجرا برویم».

توماسیان گفت: «به این دلیل که ما از اقلیت های ارمنی ترکیه هستیم، ترور خبرنگار ارمنی که به ماجرایش در نمایش اشاره کرده ام، تراژدی بزرگی بود. همه ارمنی های دنیا و مردم ترکیه و حتی همه مردم دنیا بعد از این اتفاق زندگی شان تغییر کرد و خوشحالم که در این اجرا حتی اگر تماشاگران از ترور خبرنگار ارمنی ترکیه چیزی ندانند، می توانند چیزهایی دریافت کنند و داستانی بسازند».

توماسیان گفت: «من برای این اجرا چند شخصیت را بازی می کنم؛ شخصیتی شاد که می گوید می خواهم کار بزرگی انجام دهم، اما در خودش جمع می شود. در قسمتی که شعر می خواند و جمله ای می گوید که مخاطبان می خندند، صدای آنها را ضبط می کند و وقتی جنازه روی زمین است صدای خنده را پخش می کند و این بار این صدا با جنازه روی زمین هم خوانی ندارد و من باز هم در خودم جمع می شوم. گویی دو کاراکتر وجود دارد؛ کاراکتری شاد و کاراکتری که در خودش جمع می شود. وقتی نوار را به جای سر خبرنگار مرده روی زمین می گذارم یعنی ای خبرنگار ترور شده ما ایده های تو را از یاد نمی بریم واین ایده ها را دنبال خواهیم کرد. چند لحظه بعد شخصیت زیر ایده ها و فکرها گیر می کند و می خواهم بگویم ما هم در برابر مرگ این افراد مسوول هستیم».

 

عباس غفاری:«توماهی نیستی» نمایانگر تعهد اجتماعی هنرمند است

عباس غفاری، نویسنده، کارگردان، بازیگر و منتقد حاضر در جلسه درباره نمایش «تو ماهی نیستی» گفت: «من اطلاعاتی از تئاتر کمدی موزیکال، کمدی استندآپ و... ترکیه داشتم. در 15سال اخیر باله و رقص در ترکیه پیشرفت های خوبی داشت. گروه هایی مثل آنادول آتشی باعث رشد رقص در ترکیه شدند».

او گفت: «پرفورمر با بازکردن جعبه و صدایی که از آن بیرون می آید می خواهد بگوید جهانی پراز صدا را قرار است برای ما به نمایش بگذارد. رسانه های مختلفی را می بینیم که می خواهند به ما کمک کنند  جهان پرآشوب نمایش را درک کنیم.  شروع نمایش از سنتی برای ما صحبت می کند و تلفیق رقص قدیمی و مدرن می گوید سادگی و عرفان فراموش شده و همین فراموشی ما را به این آشفتگی جهان مدرن آورده است».

او ادامه داد: «جهانی در نمایش به ما نشان می دهد که پراز قتل و آشوب است و می گوید ما این ها را می بینیم، اما واکنش درستی نسبت به این اتفاقات نداریم و حتی گاهی می خندیم! از نظر من یکی از نکات مثبت اجرای «توماهی نیستی» این بود که تنها به دنبال فرم نرفته بودند و در واقع فرم و محتوا را در نظر داشتند و این یعنی نمایش تعهد اجتماعی هنرمند که ارزش زیادی دارد. این اثر می توانست فقط یک پرفرم معمولی شود، اما محتوای به کار رفته نمایشی متعهدانه ساخته است».

غفاری در ادامه در مورد نقد هایی که می توان به این اثر داشت، گفت: «مخاطبی که از ترور خبرنگار ارمنی در دهه های قبل در ترکیه بی خبر باشد، نمی تواند قصه را از نمایش دریاف کند و چون نمایش کلام ندارد این دشواری بیشتر هم می شود. البته این نکته هم می تواند ضعف نمایش باشد هم قوت نمایش از این منظر که با این حال معنایی در قابل دیگر برای من به عنوان تماشاگر داشته باشد. همچنین خرده ماجرا ها زیاد است و می توانست روی یک ماجرا متمرکز باشد».

 

دویگو گونگور: ما همه کار در گروه انجام می دهیم

دویگو گوگنور رقصده و از اعضای اصلی گروه نمایش «تو ماهی نیستی» در مورد همکاری خود با این گروه گفت: «ما مجموعه ای هستیم که کارهای مختلفی انجام می دهیم. گاراژی هست که شش ماه تمرین می کنیم و شش ماه اجرا می رویم. اصولا شیوه کار ما به این صورت است که هرکسی کارهای مختلفی انجام می دهد و به یکدیگر کمک می کنند».

 

سارو: از  کودکی با توماسیان همکار بودم

سارو که از کودکی با میهران توماسیان دوست بوده است، درباره فعالیت های خود گفت: «همکاری ما به دوران کودکی برمی گردد و ما از ان دوران یکدیگر را می شناسیم. من در این نمایش موزیسین هستم. البته نمایش «توماهی نیستی» موسیقی خاصی نداشت، ما نمایش «سار» موسیقی  بیشتری دارد. نمایش «سار» تولید سال قبل است».

 

سعید اسدی:تصویر ما از ترکیه با آنچه دیدیم فرق داشت

دبیرسی و پنجمین جشنواره بین المللی تئاترفجر با حضور در این جلسه نقد گفت: «خیلی خوشحالم که امسال دو نمایش از ترکیه در جشنواره فجر شرکت کرده است. تصویر ما از تئاتر ترکیه متفاوت از آن چیزی بود که در اجراهای شما دیدیم. در این اجرا ما متودهای اجرایی جدیدی از نمایش ترکیه دیدیم. این خیلی برای ما مهم است ترکیبی از خلاقیت های به روز و سنت های ترکیه را ببینیم. من به این جلسه امدم تا هم از شما تشکر کنم و به این دلیل که مسئولیت اجرایی دارم، نتوانستم به تماشای نمایش شما بنشینم و عذرخواهی می کنم».




نظرات کاربران