دکتر مهدی حامدسقایان
دانشیار رسمی و مدیر گروه کارگردانی و بازیگری، دانشگاه تربیت مدرس
متولد: ١٣٤٥ تهران
سوابق تحصیلی
تجارب شغلی و فعالیت های فرهنگی و هنری
- همکاری با انجمن اسلامی دانشجویان اروپا و رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در مسکو
و اجرای چندین برنامه فرهنگی و هنری در مسکو و سن پیترزبورگ، از ١٣٧٩ تا ١٣٨٤
- کارشناس ارشد واحد تئاتر بنیاد حفظ آثار وارزشهای دفاع مقدس، از ١٣٧٥ تا ١٣٧٩.
- عضو هیئت امنا و شورای انتخاب آثار خانه نمایش از خرداد ١٣٨٦ تا ۸۹.
- کارشناس آموزشی گروه تئاتر دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، از١٣٧٣تا ١٣٧٥.
- قائم مقامی پنجمین جشنواره سراسری تئاتر دفاع مقدس، ١٣٧٦.
- معاونت ارزشیابی سه دوره از جشنوارههای سراسری تئاتر دفاع مقدس، از ١٣٧٥ تا ١٣٧٩.
- مدیر بخش نمایشهای تلویزیونی جشنواره های سراسری تئاتر دفاع مقدس، از ١٣٧٥ تا ١٣٧٩.
- بازخوان و بازبین نمایشهای جشنوارههای سراسری تئاتر دفاع مقدس، از ١٣٧٥ تا ١٣٧٩.
- داور مرحله اول جشنواره بینالمللی تئاتر دانشگاهی ایران، دی ماه ١٣٨٥.
- داور نخستین جشنواره نمایشهای کوتاه، مشهدمقدس، خرداد ١٣٨٥.
- همکاری با نشریات تئاتری و سینمایی از جمله فرهنگ و سینما، نمایه و صحنه از ١٣٧٣ تا ١٣٧٩.
- داور همایش نمایش شهرستان ورامین، آبان ١٣٧٦.
- داوری بخش تجربی و دانشجویی بیست و چهارمین جشنواره بینالمللی تئاترفجر، بهمن ١٣٨٤.
- مسئول کمیته داوری هنر نهمین دوره انتخاب بهترین کتاب سال دفاع مقدس، شهریور١٣٨٤.
- داور بخش هنری نهمین دوره انتخاب بهترین کتاب سال دفاع مقدس، شهریور ١٣٨٤.
- داور نخستین جشنواره تئاتر دفاع مقدس خوزستان، اهواز، اردیبهشت ١٣٨٦.
- عضو کمیته انتخاب بخش خیابانی بیست و ششمین جشنواره بینالمللی تئاترفجر، ١٣٨٦.
- داوری علمی مجله علمی – پژوهشی هنرهای زیبا، از ١٣٨٤ تاکنون.
- مسئول کمیته داوری بخش هنر دوازدهمین دوره انتخاب بهترین کتاب سال دفاع مقدس، مرداد ١٣٨7.
- داور مرحله اول نمایشهای خیابانی جشنواره تئاتر بانوان، تهران، خرداد 1387.
- داور و ناظر بیستمین جشنواره تئاتراستان بوشهر، بوشهر، آبان 1387.
- داور و ناظر نوزدهمین جشنواره تئاتر استان مازندران، ساری، آذر 1387.
- داوری علمی چهارمین دوره کتاب فصل، سرای اهل قلم، تهران، فروردین 1387.
- داور مرحله اول دوازدهمین جشنواره بینالمللی تئاتر دانشگاهی ایران، تهران، دی ماه ١٣٨7.
- داوری و بازخوانی بخش تجربههای نو بیست و هفتمین جشنواره بینالمللی تئاترفجر، بهمن١٣٨7.
- دبیر چهارمین همایش علمی – پژوهشی تئاتر مقاومت، تهران، خرداد 1387.
- دبیر بخش هنر نخستین جشنواره ربع قرن کتاب دفاع مقدس، تهران، شهریور 1388.
- دبیر دومین سمینار بینالمللی نمایش و دین، تهران، آبان 1389.
- داوری در چند دوره جشنواره بینالمللی تئاتر دانشگاهی، از سال 1386 تاکنون.
- طراحی و راهاندازی رشته بازیگری در مقطع کارشناسی ارشد (برای نخستین بار در کشور) در دانشگاه تربیت مدرس از سال 1390.
- طراحی سوالات آزمونهای کارشناسی ارشد و دکترای رشتههای تئاتر و پژوهش هنر از سال 1386 تاکنون.
- عضو شورای تئاتر بنیاد روایت فتح، از سال1390 تا ۱۳۹۴.
- عضو هیئت تحریریه مجله علمی – تخصصی صحنه (حوزه هنری)، از سال 1390 تا ۱۳۹۳.
- عضو هیئت تحریریه مجله علمی – پژوهشی هنرهای زیبا، از سال 1390 ۱۳۹۹.
- بازخوانی طرحهای نمایشی در بخش مسابقۀ سی و دومین جشنواره تئاتر فجر، تهران، تیر ماه 1392.
- داوری جشنواره تئاتر استان خوزستان، اهواز، شهریور 1393.
- داوری جشنواره تئاتر استان البرز، کرج، شهریور 1393.
- داوری جشنواره تئاتر استان چهارمحال بختیاری، شهریور 139۶.
- مدیر گروه کارگردانی و بازیگری، دانشگاه تربیت مدرس از سال 88 تا 1392.
- داور بخش پژوهش در چهل و یکمین جشنواره تئاتر فجر، سال ۱۴۰۱.
- داور بخش بینالملل در چهل و یکمین جشنواره تئاتر فجر، سال ۱۴۰۱.
- مدیر گروه کارگردانی و بازیگری، دانشگاه تربیت مدرس از سال ۹8 تاکنون(۱۴۰۱).
سوابق تدریس
کارگاههای آموزشی
- کارگاه آموزش بازیگری در چهل و یکمین جشنواره تئاتر فجر، سال ۱۴۰۱.
سمینارها و سخنرانی ها
- مدیریت و تنظیم برنامههای پژوهشی در چهار سمینار جشنوارههای سراسری تئاتر دفاع مقدس، از١٣٧٥تا ١٣٧٩.
- سخنرانی در خانه هنرمندان ایران پیرامون آموزش بازیگری در ایران، آذر ١٣٨٥.
- سمینار علمی در باره سیستم استانیسلاوسکی، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس مهرماه ١٣٨٤.
- میان دو دنیای شقاوت و قداست (تصویر انسان در مجالس شبیهخوانی)، همایش علمی نخستین جشنواره هنرهای معاصر اسلامی(طواف تا ولایت)، 22آبان ماه 1390.
- چند سخنرانی علمی پیرامون تئاتر دفاع مقدس در بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس در سالهای ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶.
- چند سخنرانی علمی در انجمنهای دانشجویی در دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۹۶.
طرحهای پژوهشی
- جمع آوری و تصحیح چهار جلد نمایشنامههای دفاع مقدس تحت عنوان " تئاتر مقاومت " از ١٣٧٥تا ١٣٧٩ .
- طراحی و تدوین سرفصلها و برنامههای درسی رشته بازیگری در مقطع کارشناسی ارشد که برای نخستین بار در ایران در دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس راهاندازی شده است.
- مجری طرح ملی تدوین " فرهنگ جامع تئاتر دفاع مقدس" از تیر 1388، که تاکنون ۶ جلدِ آن به چاپ رسیده است.
- مجری طرح پژوهشی "مطالعه تطبیقی جشنوارههای معتبر تئاتر جهان با جشنواره بینالمللی تئاتر فجر"، 1391.
مقالات
- تئاتر معاصر ایران، (به زبان روسی)، انتشارات آکادمی تئاتر روسیه (گیتیس (GITIS، کتابچه در صد نسخه و 30صفحه، مسکو، ٢٠٠٥ م.
- تئاتر سنتی ایران، (به زبان روسی)، سی صفحه، چاپ شده در کتاب "تئاتر،فیلم، موسیقی: منتخب آثار پژوهشگران جوان"، انتشارات آکادمی تئاتر روسیه (گیتیس (GITIS، مسکو، ٢٠٠٥ م.
- روحوضی (ترجمه)، نوشته پیتر چلکووسکی، نمایه، تهران، خرداد ١٣٧٢.
- پیوند موسیقی و نمایشهای سنتی ایران، آوا، تهران، شهریور ١٣٧٨.
- فرصتی دوباره در نقد خویشتن، قلم، بنیاد حفظ آثار وارزشهای دفاع مقدس، تهران، آبان ١٣٨٤.
- ماندن در وضعیت آخر ، کتاب دوازدهم (مجموعه مقالات)، بنیاد حفظ آثار وارزشهای دفاع مقدس، تهران، آذر 1387.
- تئاتر و درام آموزشی در مدرسه (با تأکید بر قصههای قرآنی)، فصلنامه علمی-پژوهشی تعلیم و تربیت، دانشگاه تربیت معلم، شماره 41، بهار 1389.
- آسیبشناسی برنامه و بودجه در تئاتر دفاع مقدس، کتاب نشانهها و چالشها (مجموعه مقالات جشنواره بینالمللی فجر، بهمن 1389.
- نظریههای اجرایی میرهولد در تئاتر، فصلنامه تخصصی صحنه، شماره 87، تابستان1390.
- جایگاه زن در ادبیات نمایشی دفاع مقدس از دید نظریة فمینیستی، فصلنامه علمی-پژوهشی زن در فرهنگ و هنر(پژوهش زنان)، بهار 139۰.
- تحلیل ژست در بازیهای انیمیشن بر اساس متد میخاییل چخوف، فصلنامه علمی-پژوهشی تئاتر، مرکز هنرهای نمایشی وزارت ارشاد، شماره 45، تابستان1390.
- نظریات اجرایی اروین پیسکاتور و تأثیر آن بر تئاتر مستند آمریکا، فصلنامه علمی-پژوهشی تئاتر، مرکز هنرهای نمایشی وزارت ارشاد، شماره 48، بهار 1391.
- میان دو دنیای شقاوت و قداست (تصویر انسان در مجالس شبیهخوانی)، در کتاب مجموعه مقالات علمی – تخصصی، کنفرانس بینالمللی هنر اسلامی، مرکز نشر دانشگاه تربیت مدرس، 1391.
- بازتاب روح زنانه در ادبیات نمایشی دفاع مقدس (با مطالعه پنج نمایشنامه نمونه)، فصلنامه علمی-پژوهشی زن در فرهنگ و هنر (پژوهش زنان)، زمستان 1391.
- ارزیابی کمی و کیفی تولید تئاتر دفاع مقدس در ایران (با تأکید بر فعالیتهای انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس)، مجله علمی-پژوهشی هنرهای زیبا، 1391.
- بررسی استحاله مکانی در نمایشنامة کانال کمیل: رویکرد نشانه - معناشناختی، دو فصلنامه علمی-پژوهشی نامه هنرهای نمایشی دانشگاه هنر، سال 3، شماره6، بهار و تابستان 1392.
- بررسی تطبیقی جایگاه زن از دید امام خمینی(ره) در ادبیات نمایشی مقاومت، فصلنامه علمی-پژوهشی زن در فرهنگ و هنر(پژوهش زنان)، دوره5، شماره2، تابستان1392.
- تصویر زن در آثار دو نمایشنامهنویس ایرانی: چیستا یثربی، نغمه ثمینی، فصلنامه علمی-پژوهشی تئاتر، مرکز هنرهای نمایشی وزارت ارشاد، 1392.
- مطالعة تطبیقی شیوههای رویکرد دو کارگردان به تئاتر شرق: وسوالد میرهولد، ادوارد گوردون کریگ؛ فصلنامه علمی-پژوهشی تئاتر، مرکز هنرهای نمایشی وزارت ارشاد، 1393.
- مطالعه چگونگی تأثیر یوگا بر مکاتب بازیگری (با تأکید بر نظریات استانیسلاوسکی، استراسبرگ، کوپو و گروتوفسکی)، فصلنامه علمی-پژوهشی تئاتر، مرکز هنرهای نمایشی وزارت ارشاد، 1393.
- بازیابی مفاهیم مشترک میان آموزههای یوگا و عناصر سیستم بازیگری استانیسلاوسکی، فصلنامه علمی-پژوهشی تئاتر، مرکز هنرهای نمایشی وزارت ارشاد، 1393.
- مفهوم رخداد و بدن در اندیشههای آلن بدیو و نظرات اجرایی وسوالد میرهولد در تئاتر، فصلنامه علمی-پژوهشی تئاتر، مرکز هنرهای نمایشی وزارت ارشاد، 1394.
- رمزگشایی از یک تناقض (چگونگی تبلور یوگای کلاسیک و مدرن در تئاتر گروتفسکی)، فصلنامه علمی-پژوهشی تئاتر، مرکز هنرهای نمایشی وزارت ارشاد، پاییز 1394.
- Space Making in Tazieh، Journal of Fundamental and Applied Sciences، 2016، به همراه دکتر فرهاد مهندسپور و دکتر علیعسکر علیزادهمقدم.
- The Comparative Study of Tazieh and Drama Performance، Journal of Fundamental and Applied Sciences، 2016، به همراه دکتر فرهاد مهندسپور و دکتر علیعسکر علیزادهمقدم.
- بررسی وضعیت نشر کتابهای مرتبط با تئاتر مقاومت در ایران (با تأکید بر چاپ آثار در ابتدای دهههای 80 و 90 خورشیدی)، فصلنامه علمی-پژوهشی تئاتر، مرکز هنرهای نمایشی وزارت ارشاد، 1395.
- انعکاس بحران هویت در نمایشنامههای باغ آلبالو از چخوف و لبخند با شکوه آقای گیل از رادی، فصلنامه علمی-پژوهشی ادبیات تطبیقی، به همراه دکتر فرهاد مهندسپور و دکتر علی قلیپور، 1395.
- بررسی تطبیقی سطوح روایت و عناصر آن در طرح قصص سوره کهف، فصلنامه علمی-پژوهشی پژوهشهای تفسیر تطبیقی قم، بههمراه رضا عباسی و عبدالله بکی، 1395.
- بررسی عنصر زمان از منظر روایتشناسی در طرح قصص سوره کهف، فصلنامه علمی-پژوهشی پژوهشنامه قرآن و حدیث قم، بههمراه رضا عباسی، 1395.
- حرکت گفتمان نمایشی از وجه ایجابی به سوی وجه سلبی - رویکرد نشانه - معناشناختی (با تأکید بر نمایشنامه اولئانا)، فصلنامه علمی-پژوهشی تئاتر، به همراه دکتر حمیدرضا شعیری و محمدفرزان رجبی، ۱۳۹۵.
- تمرینات بازیگری با بهرهگیری از الگوهای حیوانات، زمینهها و رویکردها، فصلنامه تخصصی تیاتر، به همراه سارا حاجاللهیاری، ۱۳۹۶.
- Time Conventions in Iranian Traditional Theatre(By emphasize on Ta zieh (Shii
Passion play (martyr plays and Ru Howzi (comical acts on domestic life,
International Journal of Academic Research، (2017)
- تأثیر برتولت برشت بر آثار سعد اردش کارگردان مصری، فصلنامه علمی-پژوهشی تئاتر، به همراه علی خلیلی، ۱۳۹۶.
- سنجش انرژی مصرفی در اتودهای بیومکانیک میرهولد با استفاده از فناوری شتاب سنجی سه محوره، فصلنامه علمی-پژوهشی تئاتر، به همراه دکتر مهدی خالقیتازجی و علیرضا هایلمقدم، ۱۳۹۷.
- بهرهگیری از آموزه های سیستم استانیسلاوسکی در پرورش بازیگر اپرا، فصلنامه علمی-پژوهشی تئاتر، به همراه مهدی شاهرضا، ۱۳۹۹.
- مطالعة نقش دولت، شهرداری تهران و بخش خصوصی در ساخت سالنهای تئاتر هنری در تهران از سال 1357 تا 1396، فصلنامه علمی-پژوهشی تئاتر، به همراه دکتر رسول بیدرام و بهادر امیرشاهکرمی، ۱۴۰۰.
- بررسی تأثیر ظرفیت سالنهای مجموعة تئاتر شهر تهران بر تغییر درآمد آنها از سال 1390 تا 1396 با تکیه بر نظریات ویلیام بامول، فصلنامه علمی-پژوهشی هنرهای زیبا، به همراه بهادر امیرشاهکرمی، ۱۴۰۰.
- بررسی جلوههای کهنالگوی مادر در نمایشنامه اسبهای آسمان خاکستر میبارند با تکیه بر آرای یونگ، فصلنامه علمی-پژوهشی زن در فرهنگ و هنر، به همراه مینو صحافمقدم، ۱۴۰۰.
- بررسی نقاشی های ایرانی در نیمۀ دوم عصر قاجار بر اساس الگوهای ژستشناسی میخائیل چخوف، فصلنامه علمی-پژوهشی نامۀ هنرهای تجسمی و کاربردی، به همراه مرضیه فیلی، ۱۴۰۱.
جوایز
- کسب عنوان بهترین پژوهشگر تئاتر در سال 1393 توسط مرکز هنرهای نمایشی کشور و معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- کسب لوح افتخارِ شانزدهمین دورۀ جایزۀ کتاب سال دفاع مقدس به عنوان مقام برگزیده در گروه نقد و پژوهش هنری برای سه جلد کتاب فرهنگ جامع تئاتر دفاع مقدس، اسفند ماه 1393.
- مقام برگزیده بهترین کتاب سال دفاع مقدس برای جلد چهارم فرهنگ جامع تئاتر دفاع مقدس، بهمن ماه 139۶.
کتاب ها
- «مبانی نمایشنامهنویسی»، بازخوانی متن، انجمن تئاترانقلاب و دفاع مقدس،31 صفحه، تهران 1384
- بازخوانی و ویرایش کتاب «تئاتر، آیین، امر قدسی»، انتشارات نمایش، 135صفحه، تهران، 1389
- «در باب نمایش و دین»، انتشارات نمایش، 500 صفحه، تهران، در دست چاپ
- «فرهنگ جامع تئاتر دفاع مقدس» (جلد نخست)، انتشارات بنیاد حفظ و نشر ارزشهای دفاع مقدس، 1053 صفحه، تهران، 1390
- «فرهنگ جامع تئاتر دفاع مقدس» (جلد دوم)، انتشارات بنیاد حفظ و نشر ارزشهای دفاع مقدس، 950 صفحه، تهران، 1391
- «فرهنگ جامع تئاتر دفاع مقدس» (جلد سوم)، انتشارات بنیاد حفظ و نشر ارزشهای دفاع مقدس، 1178صفحه، تهران، 1391
- «فرهنگ جامع تئاتر دفاع مقدس» (جلد چهارم)، انتشارات بنیاد حفظ و نشر ارزشهای دفاع مقدس، 1000 صفحه، تهران، 1393
- «جشنوارههای تئاتری جهان»، انتشارات نمایش، 491 صفحه، تهران، 1391
- «ریختارهای نمایش ایرانی»، نشر ساقی، ۲۴۷ صفحه، تهران، ١٣۹۶
- «بیمها و امیدها» (مجموعه مقالات ششمین همایش علمی – پژوهشی تئاتر مقاومت)، نشر ساقی، ۲۲۰ صفحه، تهران، ١٣۹۷
- «تئاتر و انقلاب» (مجموعه مقالات سمینار علمی – پژوهشی بررسی تئاتر ایران پس از انقلاب اسلامی)، انتشارات نمایش، ۲۵۰ صفحه، تهران، 139۷
- «فرهنگ جامع تئاتر دفاع مقدس» (جلد پنجم)، انتشارات بنیاد حفظ و نشر ارزشهای دفاع مقدس، 11۶۲ صفحه، تهران، 139۹
- «فرهنگ جامع تئاتر دفاع مقدس» (جلد ششم)، انتشارات هنر دفاع، ۹۹۳ صفحه، تهران، 1۴۰۱