یادداشت فرهاد مهندس‌پور برای حضور همدلانه تئاتری‌ها در جشنواره فجر

فرهاد مهندس‌پور کارگردان و مدرس تئاتر و دبیر سی و پنجمین و سی و ششمین دوره از جشنواره تئاتر فجر در یادداشتی هنرمندان تئاتر و افرادی را که از حضور در جشنواره تئاتر فجر انصراف داده‌اند، به همدلی و همراهی با نادر برهانی مرند دبیر جشنواره و شرکت در این رویداد دعوت کرد.

در یادداشت مهندس پور آمده است:

می‌دانم همه شما داغدار و دردمند رویدادهای تلخ چند هفته گذشته‌اید، می‌دانم به دنبال راهی برای بیان این رنج انباشته بوده‌اید، پیداست بسیاری از شما از سر راستی و درستی به عواطف پاک خود میدان داده‌اید تا دردی فروخورده را بی‌فریاد، فریاد زده باشید. می‌دانم واکنش شما در نیامدن به جشنواره، تنها امکان اعتراض به فضایی است که هنرمندان و تولیدکنندگان تئاتر، به ویژه جوانان، در آن سهم و مشارکتی ندارند. پیداست حال جامعه خوش نیست و سنگینی این حال بد، در احوالات و کردارهای روزمره نیز نمود دارد. حال بد، همچون جوششی از دلشکستگی و نومیدی و بغض، با انفعال، بیشتر و بیشتر خواهد شد. تئاتر همیشه توانسته است با جذبه عقلانیت، پرده از این اندوه بردارد و ناکامی تراژیک را به مشارکت خردمندانه همگانی‌تری بدل سازد. از این رو مردم ایران بیش از همیشه به شما و تئاتر نیازمندند تا بتوانند شکیبایی بورزند و تصویر خودشان را در صحنه‌ها ببینند.

تئاتریکالیته زندگی، چیزی که تئاتر بر صحنه نمایش می‌سازد، بسیار زنده‌تر و ارزنده‌تر از زندگی سرکوب شده در واقعیت است و از همین رو تئاتر دعوت مردم به زندگی است.

هم قطاران و دوستان تئاتری، ما تنها خود تئاتر را داریم. در همه این سال‌ها، همه سختی‌ها و مرارت‌هایی که به ویژه در ۱۵ سال گذشته از چند سو، و با نظارت یا انگ و اتهام، به تئاتر وارد آمده در پی آن بوده که تئاتر را از مردم جدا سازد و تصویر مردم را در صحنه‌ها محدود و کنترل کند. در همه این برهه‌ها باز هم تئاتر تنها هنرمندان و مردمش را داشته. رویکرد تماشاگران ایرانی به تئاتر، بخشی از فضای ارتباط اجتماعی مدرن آنان بوده است. از این رو تئاتر و تماشاگرانش خواسته‌اند و توانسته‌اند از کوچکترین فرصت‌ها بیشترین بهره فرهنگی را ببرند.

ما جامعه هنرمندان تئاتر همیشه و تنها یک چیز داشته‌ایم و آن تئاتر بوده است. تئاتر ایران در برهه‌های آشوب، همچون مشروطه، استبداد صغیر، ملی شدن نفت و پس از آن، بی پناهی در پناه تماشاگران بوده و بر آن بوده تا به بیداری، هوشیاری و خردمندی عمومی دامن بزند. امروز ما شاد نیستیم و نیازمند خردی برای مشارکت و گفتگوییم. از این رو به تئاتر بیش از همیشه محتاجیم. امتناع از تئاتر، امتناع از امکانی برای ارتباط زنده اجتماعی است، آن هم برای ما که در فقدان نهادهای اجتماعی به سر می‌بریم. آنچه از ما دریغ شده، ما را بس است.

هم قطاران و دوستان تئاتر ایران، می‌خواهم به وجهی اشاره کنم که نشانه‌ای کوچک ولی مهم از توسعه مشارکت ملی ما در پرتو تئاتر ایران است. جشنواره تئاتر فجر، تنها و بزرگترین رویداد مشترک میان هنرمندان و تماشاگران ماست و این گردهمایی متعلق به هنرمندان و مردم ایران است. زیرا می‌دانیم که دولت نه در ایران و نه در هیچ کشور دیگری تولیدکننده ارزش‌های اجتماعی و فرهنگی نیست.

ما با نادر برهانی‌مرند روبروییم که یکی از پاک‌ترین و محبوب‌ترین هنرمندان تئاتر ایران است. بیایید برای یکبار، برای نخستین‌بار در تاریخ تئاتر ایران، خود را در این مشارکت اجتماعی هنرمندان تئاتر ایران بیازماییم و همه به احترام نادر برهانی‌مرند که یک تن از همه ماست، به هر چه از ما بخواهد، گردن بگذاریم و بی‌آنکه بخواهیم قهرمان باشیم، با او و با هم باشیم. بیایید اجازه بدهید نادر برهانی‌مرند، همه ما باشد. زیرا این می‌تواند سرمایه‌ای بزرگ برای فردای ایران باشد.