کارگردان نمایش «رستم و سهراب» مطرح کرد
رضا حسن‌خانی: هویت اجرای ما یک تراژدی بزرگ است
رضا حسن‌خانی کارگردان حاضر در بخش مهمان چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر می‌گوید سبک نمایش «رستم و سهراب» ملودرام و ساختارش ارسطویی است و هویت اجرای ما یک تراژدی بزرگ است.
علی کیهانی: نمایش «رستم و سهراب» نوشته داریوش نصیری و مرتضی وکیلیان و به کارگردانی رضا حسن‌خانی برگرفته از داستان «رستم و سهراب» شاهنامه فردوسی است.
این نمایش حدود 45 دقیقه طول می‌کشد و قصه خیلی زود بر سر اصل موضوع میرود و روایتش را پیش می‌برد. «رستم و سهراب» به بازگویی مبارزه رستم و سهراب می‌‌پردازد. راوی و بازیگر نمایش یک زن است. این زن در نقش رستم و سهراب میرود و همچنین در جایگاه دانای کل می‌ایستد و قصه را فراتر از نقش‌ها و شخصیت‌ها روایت میکند.
به بهانه حضور و اجرای نمایش «رستم و سهراب» در چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با رضا حسن‌خانی گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
چرا به سراغ نمایشنامه «رستم و سهراب» رفتید و آن را انتخاب کردید؟
یکی از علاقه‌مندی‌های من شاهنامه و در عرصه کارگردانی کار روی گونه نمایش ایرانی از دغدغه‌های من است و تصمیم گرفتم این نمایش را به سبک ملودرام روی صحنه بیاورم و در آن از گونه‌های مختلف نمایش ایرانی چون نقالی، تعزیه، موسیقی و... بهره ببرم.
تمرکز من در این نمایش بر مسائل اخلاقی، خانوادگی، عشق و ازدواج بوده است. بر این اساس ابتدا رستم به تهمینه علاقه‌مند شده و در ادامه با او ازدواج میکند و سهراب نیز حاصل عشق آن‌هاست و...
مهم‌ترین انگیزه من از اجرای این نمایش استفاده از شیوه ملودرام با پیرنگ احساس و تقدمش بر پایه شخصیت‌پردازی بوده است.
در اجرای این نمایش ما شاهد دکور خاصی نیستیم و آکسسوار و میزانسن‌های خاصی را می‌بینیم. چرا از دکور استفاده نکردید؟
سبک نمایش «رستم و سهراب» ملودرام و ساختارش ارسطویی است. همچنین هویت اجرای ما یک تراژدی بزرگ است.
اشاره‌ای می‌کنم به دیدگاه ارسطو که تراژدی را به شش جزء تقسیم کرده است؛ داستان، اخلاق، فکر، صحنه‌آرایی، گفتار و آواز این شش مورد هستند.
کم‌ترین و بی‌اهمیت‌ترین مورد از دیدگاه ارسطو صحنه‌پردازی و صحنه‌آرایی است. دقیقا ماهم در «رستم و سهراب» دکور و صحنه آرایی نداشتیم ولی داستان ما بسیار مهم است که طبق ساختار ارسطو به او وفادار بودیم و روابط علت و معلولی را شاهدش هستیم.
شما کمی قبل‌تر گفتید دغدغه‌تان نمایش‌های ایرانی است، چه باید کرد تا توجه‌ها به اجراهای ایرانی بیشتر شود؟
بله، گفتم دغدغه اصلی من هویت نمایش‌های ایرانی است، ما باید به هنرجویان و دانشجویان اساطیر، حماسه‌ها و داستان‌های مهم ایرانی را آموزش دهیم تا در خلق آثارشان از این ها استفاده کنند. در این شرایط بهترین فرصت است تا به عنوان هنرمند تاریخ و پایبندی به ایران را به مخاطبان‌مان بشناسانیم تا علاقه‌مندی بیشتری نسبت به کشور و داستان‌های ایرانی ایجاد کنیم. ما باید حس وطن‌پرستانه را نشان دهیم و او را از خودمان طرد نکنیم.
«رستم و سهراب» یک تراژدی و از نمونه‌های فاخر ادبی ما در جهان است و از این رو این نمایش نیز فضایی تراژدی دارد و قصدمان بر این است تا به مخاطب بگوییم اگر تاریخ کشورش را نشناسد رو به نابودی خواهد رفت. البته این نمایش به گونه‌ای طراحی شده که هیچ قضاوتی نمی‌کند و در انتها تصمیم را به عهده تماشاگر می‌گذارد.
این روزها برای روی صحنه رفتن دچار چالش یا اتفاقی شده‌اید؟
بله، در طول آماده سازی و اجرای نمایش «رستم و سهراب» دچار چالش‌ها و مشکلاتی بزرگی شدیم که معتقدم وقتی علاقه و عشق داشته باشی راه سخت برایت آسان خواهد شد.
به آن اشاره می‌کنید؟
انرژی های منفی و حرف هایی شنیدیم اما همه همراهان ما در این نمایش خود را نباختند و ادامه دادند.
علاوه بر حضور تک بازیگر خانم این نمایش، نوازنده‌هایی نیز در صحنه دیده می‌شوند که از طریق آواز به درک و فهم نمایش برای مخاطب کمک میکند، همراهی و انتخاب سازها چگونه بوده است در این اجرا؟
بله، چهار نوازنده در این اثر مارا همراهی می کنند، دف، ترومپت، سایدرام، نی و سه‌تار داشتیم. در این اجرا با ترومپت و سایدرام شکل حماسی اثر را حفظ کردیم و با نی و سه‌تار بخش تراژدی اثر را رقم زدیم و ترکیب این‌ها در روایتگری داستان به ما کمک کرده است.
شیوه و روند برگزاری جشنواره تئاتر فجر تاکنون چگونه بوده از نظر شما؟
روند برگزاری جشنواره تئاتر فجر را خوب می‌بینم و همراهی ستاد جشنواره بسیار به چشم می‌خورد؛ اما در این چند روز که جشنواره برگزار شده است، شاید چند اجرای محدود بوده که به دلم نشست.
استقبال مخاطبان و هنرمندان چگونه بود؟
خداراشکر استقبال مخاطبان بسیار دلگرم کننده و خوب بوده است و همین باعث روشن ماندن چراغ تئاتر در کشور می‌شود.
